Adresaci: uczniowie klas 4 – 6 szkoły podstawowej
Czas trwania: 2 godziny lekcyjne, 2 x 45 minut
(1-sza lekcja – wprowadzenie, 2-ga lekcja – rozprawa sądowa)
Miejsce realizacji: sala lekcyjna
Cel główny: zmierzenie się uczniów z konsekwencjami spożywania żywności wysoko-przetworzonej, usystematyzowanie posiadanej wiedzy poprzez aktywny udział w przygotowaniu i przebiegu procesu i wydaniu werdyktu w rozprawie nad fast-foodami.

Cele szczegółowe:

• przyswojenie przez uczniów informacji na temat żywności typu fast-food,
• uświadomienie uczniom konsekwencji spożywania żywności wysoko-przetworzonej,
• praca w grupie kształtująca współpracę z innymi uczestnikami m.in. nad formułowaniem wniosków, wyrażaniem własnych opinii, zajmowaniem opozycyjnych stanowisk,
• kształtowanie umiejętności rzeczowego dyskutowania nad problemem.
  Metody i techniki, pracy: burza mózgów; inscenizacja z możliwością rejestracji przez uczniów w formie nagrania video; metody aktywizujące – w tym drama.
  Forma pracy: indywidualna i grupowa
  Środki dydaktyczne:
• na etapie przygotowania: film edukacyjny „Jak przebiega rozprawa sądowa?”, wymagane: – komputer z głośnikami oraz: kolorowy papier, papier do pisania, pisaki, taśma klejąca, materiały edukacyjne do pracy w grupach (załączniki).
• rozprawa sądowa: atrybuty takie jak drewniany młotek, togi sędziowskie lub czarna peleryna, łańcuch z wizerunkiem orła, togi dla adwokatów i prokuratorów lub kolorowe żaboty oraz godło Rzeczpospolitej z wizerunkiem orła.

Załączniki:

1. Fast food-czy szybko znaczy zdrowo – Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
2. Produkty fast food źródłem nadmiaru soli w diecie – Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
3. Uczestnicy postępowania – skład
4. Plan sali rozpraw
5. Przykładowy scenariusz rozprawy
6. FILM: Jak przebiega rozprawa sądowa?

---

Przebieg zajęć – lekcja I

• krótkie wprowadzenie do przebiegu zajęć: czas: 5-10 min. Omówienie z uczniami celu i formy realizacji zajęć oraz zasad pracy w grupie.
• wprowadzenie do tematu przez nauczyciela: czas: 5 min.
• odtworzenie filmu: „Jak przebiega rozprawa sądowa?”, czas: 10 min. Omówienie z uczniami wątpliwości, udzielenie wyjaśnień wprowadzających do II-części zajęć – przebiegu rozprawy.
• przydzielenie uczniom ról w inscenizacji procesu, czas: 5 min.
• prowadzący zajęcia decyduje wg. jakiego klucza przydzieli uczniów do ról. (Załącznik nr 3)
• przekazanie uczniom materiałów dydaktycznych do pracy w grupach (załączniki 1 i załącznik nr 2) oraz papieru, papieru kolorowego, taśmy i pisaków – praca w grupach / indywidualna (czas: 15 min.)
• koniec lekcji I

Fast food (z ang. dosłownie „szybka żywność”) – “rodzaj pożywienia szybko przygotowywanego i serwowanego na poczekaniu, na ogół taniego. Zwykle posiada ono wysoką wartość kaloryczną – zawiera dużą ilość tłuszczów i węglowodanów, przy równoczesnym niedoborze cennych dla organizmu substancji – błonnika, witamin i minerałów. Przeciwnicy tego typu odżywiania uważają, że regularne spożywanie produktów fast food prowadzi do chorób cywilizacyjnych takich jak otyłość, choroby nowotworowe, miażdżyca, choroby serca i wątroby. Współcześnie oblicze fast foodu zaczyna się zmieniać i coraz częściej zaliczane są do niego serwowane na poczekaniu sałatki.

Do największych sieci barów szybkiej obsługi, które sprzedają żywność „fast food” należą: McDonald’s (ponad 30 tysięcy barów na całym świecie), Burger King, KFC, Subway i Taco Bell. Aby poprawić wizerunek barów szybkiej obsługi w Polsce, prowadzone są kampanie marketingowe, które promują nazywanie barów szybkiej obsługi „restauracjami”.

Przykłady typowych potraw określanych jako fast food to (można do dyskusji zaprosić uczniów):

• różne „burgery” (np. hamburger, cheeseburger, chickenburger, fishburger itd.)
• hot dogi
• corn dogi
• pita
• frytki
• tacos
• zapiekanka
• tortilla
• kurczak (skrzydełka, polędwiczki, udka, piersi)
• kebab / gyros / shoarma
• Spośród polskich potraw tradycyjnych do kategorii fast food należy pasztecik szczeciński”

(za: Wikipedia https://pl.wikipedia.org/)

---

Podpowiedzi techniczne dla Prowadzącego zajęcia

Przygotowania do realizacji zajęć powinny uwzględniać liczbę uczestników w zajęciach. Najlepszym rozwiązaniem jest zaangażowanie wszystkich uczniów, poprzez przydzielenie im ról w inscenizacji rozprawy sądowej. Symulacja może obejmować grupę do 5 do 30 osób. Żeby umiejętnie rozplanować udział uczniów w pracy, można stworzyć większy niż w rzeczywistości skład sądowy (np. trzech, czy pięciu sędziów zamiast jednego), przeznaczyć rolę adwokata czy prokuratora nie jednej osobie, a grupie osób. Poza takimi rolami, jak świadkowie czy biegli, jest wiele innych ról do obsadzenia, jak np. oskarżyciel posiłkowy czy prywatny, woźny sądowy, policjant, przedstawiciel organizacji społecznej zajmujący się na co dzień np. problematyką zdrowia publicznego (lub pokrewnym tematem) dziennikarze, fotoreporter itp.
Zasada symulacji procesu sądowego opiera się na jest jak najbardziej równomiernym rozłożeniu zadań i umożliwieniu jak największej liczbie uczestników możliwości współdziałania. Jeśli zatem jedna osoba prowadzi rozprawę, to wyrok powinien ogłaszać kto inny. Tak samo adwokaci i prokuratorzy powinni podzielić się zadaniami, kto inny może wygłaszać słowo wstępne, kto inny zadawać pytania, a kto inny wygłaszać mowę końcową.
Kolejny etap to praca indywidualna i/lub w małych grupach. Warto dokonać takiego podziału, żeby jak największa liczba uczestników zajęć mogła prócz pracy indywidualnej pracować w małych grupach (np. sędziowie, protokolant, woźny sądowy razem; adwokaci razem; prokuratorzy i inni oskarżyciele razem; biegli razem itp.). Co ważne, zadania dla grup muszą być sformułowane jasno – uczestnicy muszą wiedzieć, na czym polega ich zadanie i ile mają na nie czasu.
Niebagatelną rolę odgrywa również odpowiednie zaaranżowanie miejsca przebiegu rozprawy. Im bardziej sala sądowa przypomina prawdziwą, im więcej różnego rodzaju gadżetów procesowych uwzględnimy (jak togi, młotek sędziowski, inne atrybuty procesowe), tym większe wrażenie na uczestnikach wywrze cała symulacja.

Po przydzieleniu uczniów do ról, powinni oni rozpocząć pracę w grupach: przyszłych sędziów, prokuratorów i obrońców. Zadania tych grup polegają na przygotowaniu się do rozprawy.
Grupa prokuratorów – omawia sprawę z punktu widzenia oskarżenia, co prokuratura powinna udowodnić (jakie elementy), jakiej obrony może się spodziewać i jak powinna się przygotować na argumenty obrony, aby móc je zbić.
Grupa adwokatów – omawia sprawę z punktu widzenia obrony, jaką argumentację można zastosować, na jakie elementy powinna zwrócić uwagę obrona, by podważyć oskarżenie, jakich argumentów po stronie oskarżenia może się spodziewać, czy i jak może je zbić.
Grupa sędziów – omawia sprawę z punktu widzenia sądu, co powinno udowodnić oskarżenie, by sąd mógł uznać oskarżonych za winnych, co powinna udowodnić obrona, by można było uniewinnić oskarżonych, jakie pytania sąd powinien zadać stronom.
Należy pamiętać również o uczniach niezaangażowanych bezpośrednio w prowadzenie postępowania i zaangażować ich w tym czasie w zadania, które mogą pomóc przygotować się całej klasie do przeprowadzenia procesu sądowego. Mogą np. zadbać o kolorowe żaboty, określające przynależność do reprezentowanego zawodu (sędziowie przy todze maja żabot w kolorze fioletowym, prokuratorzy – w czerwonym, adwokaci mają zielone żaboty, a radcy prawni – niebieskie), przygotować materiał dowodowy, segregatory, a nawet ustawić salę wg wskazówek Prowadzącego zajęcia (załącznik 4: Plan sali rozpraw). Kiedy już uczestnicy przygotowywali się do swych ról (pracując w grupach), po jej zakończeniu powinni mieć kilka minut na przygotowania indywidualne.

---

Przebieg zajęć – lekcja II

Realizację scenariusza zajęć można przygotować w różnej formie np. przedstawiania teatralnego z udziałem uczniów lub w formie filmu, który zrealizują uczniowie.

Przebieg zajęć:

• wprowadzenie do rozprawy czas: 5 min.
• rozprawa czas: 30 min.
• koniec lekcji II

Po ustawieniu sali rozpraw (załącznik 4: Plan sali rozpraw), należy podzielić uczniów na grupy, które powinny usiąść tak, by na wprost znajdował się skład sędziowski, z prawej strony prokurator z zespołem, z lewej adwokat (naprzeciwko prokuratury) a za nim oskarżony.
Symulacja rozprawy może się odbywać na siedząco, strony mogą też wstawać, a świadkowie czy biegli podchodzić do mównicy.

Zobacz: załączniki 5: Przykładowy scenariusz rozprawy

Przebieg rozprawy:

• sędzia – wywołanie sprawy,
• prokurator oskarża – przez odczytanie aktu oskarżenia,
• obrońca broni – przedstawiając materiał dowodowy, powołując świadków i biegłych,
• sędzia zadaje pytania:
  • oskarżenie,
  • obrona,
  • oskarżyciel odpowiada na argumenty obrońcy,
  • obrońca odpowiada na argumenty oskarżenia,
• p rz e r w a – następująca przed wygłoszeniem mów końcowych,
• strony wygłaszają mowy końcowe (po 2-3 minuty każda ze stron),
• p rz e r w a – następująca przed ogłoszeniem wyroku,
• sędzia wydaje wyrok i odczytuje uzasadnienie.

Po zakończeniu rozprawy Prowadzący zajęcia powinien je omówić z uczniami. (czas: ok. 5-10 min.)

Kontynuacją pracy na lekcji może być zadanie domowe – realizowane wg. pomysłu Prowadzącego.