Lekcje kojarzą się przede wszystkim ze zdobywaniem wiedzy. Nie muszą mieć one jednak ściśle określonej formy. Zwykle im większą pomysłowością wykaże się prowadzący, tym większe są szanse na zainteresowanie i zaangażowanie uczniów. Szczególnym rodzajem zajęć są tzw. lekcje wychowawcze. Jednym kojarzą się one z nudnym obowiązkiem, inni wykorzystują je jako czas na zacieśnianie więzi w klasie i poznawanie siebie nawzajem. Jeśli należycie do drugiej grupy to serdecznie Wam gratuluję! Jeśli bliższe są Wam jednak te pierwsze odczucia to proponuję przetestować kilka pomysłów – sugestii samych uczniów. Dlaczego zasięgnęłam ich porad? Dlatego, że te lekcje są przede wszystkim dla nich i to oni powinni z nich czerpać radość, inspiracje, a do tego być czasem na spokojne zastanowienie się nad potrzebami i problemami – czasem na podzielenie się radościami i osiągnięciami. Uważam, że takie podejście sprawi, iż zarówno nauczyciele jak i uczniowie będą z radością oczekiwali kolejnych lekcji wychowawczych 🙂 

Propozycja nr 1:  

ZAINTERESOWANIA – Jak spędzasz wolny czas? 

Uczniowie chętnie wymieniają się informacjami na temat swoich zainteresowań. Jest to dla nich szczególnie ważne w przypadku, kiedy dodatkowo mogą się pochwalić swoimi osiągnięciami typu zwycięstwo w zawodach jeździeckich, wygrany turniej gamingowy, wyróżnienie w konkursie zorganizowanym przez lokalne instytucje. 

Niektóre zalety:  

• wymiana doświadczeń,  
• inspiracja dla osób bez sprecyzowanych zainteresowań, 
• tematy do prywatnych rozmów, 
• zachęta do poznawania nowych obszarów,  
• okazja do lepszego poznania kolegów i koleżanek, ale również siebie, 
• dostrzeganie swoich mocnych stron. 

Propozycja nr 2: 

FILMY, SERIALE, GRY, KSIĄŻKI (tak, uczniowie lubią i czytają książki – najchętniej jednak te spoza kanonu lektur szkolnych!) – Co polecisz koledze lub koleżance? 

Warto zacząć od zadania uczniom czterech przykładowych pytań (w przypadku starszych uczniów można do tego wykorzystać aplikacje, które umożliwią podgląd wszystkich udzielonych odpowiedzi): 

1. Jaki jest Twój ulubiony film? 

2. Jaki serial aktualnie oglądasz? 

3. W co grasz najczęściej? 

4. Jaka książka zwróciła ostatnio Twoją uwagę?  

Odkrycie, że kolega czy koleżanka jest fanem/fanką tego samego filmu, serialu lub gry może spowodować nawiązanie bliższych relacji z nowymi osobami. W zależności od tego czy będziemy mieli do czynienia z mniej lub bardziej zaangażowanymi uczestnikami tę propozycję możemy potraktować jako całość bądź też podzielić na osobne lekcje. W razie konieczności pokierowania rozmową warto zadać dodatkowe pytania, np. dlaczego dana osoba wskazała taki właśnie tytuł, albo dlaczego warto przeczytać tę konkretną książkę. 

Niektóre zalety: 

• swobodna wymiana myśli, 
• odkrywanie wspólnych tematów do rozmów, 
• ćwiczenie umiejętności argumentowania dokonywanych wyborów, 
• okazja do zainspirowania się rekomendacjami rówieśników. 

Propozycja nr 3: 

SZKOŁA IDEALNA – Jaką jedną rzecz/obyczaj/obowiązek chcesz zmienić w swojej szkole?  

Każdy z uczniów może dać tylko jedną propozycję! Mile widziane jest krótkie uzasadnienie. Warto zwrócić uwagę na to, aby pomysły się nie powtarzały. Zapisujemy (najlepiej w punktach) na tablicy, flipcharcie lub w zwykłym dokumencie tekstowym każdą propozycję – ważne, by można było później zaprezentować wszystkim całość. 

W razie potrzeby można podsunąć konkretne obszary, które mogliby poruszyć uczniowie, np. sposób prowadzenia lekcji, możliwości spędzania czasu na przerwach, wyposażenie szkoły, zagospodarowanie terenu wokół budynku, organizowanie dodatkowych aktywności. 

Po uzupełnieniu wszystkich punktów dobrze jest je odczytać na głos i zadać pytanie czy faktycznie wprowadzenie tych zmian sprawi, że szkoła będzie idealna. 

Niektóre zalety: 

• możliwość wyrażenia przez uczniów własnego zdania, 
• wsłuchanie się w potrzeby podopiecznych, 
• w miarę możliwości okazja do wprowadzenia przynajmniej kilku zmian, które wyjdą od nich samych (poczucie sprawczości, większa pewność siebie) oraz do inicjowania oraz wspólnego realizowania projektów. 

Propozycja nr 4: 

LUSTERECZKO, POWIEDZ PRZECIE… lub LABORATORIUM W KUCHNI – Przepisy na kosmetyki, które można przygotować w domu 

Nie od dziś wiadomo, że wygląd w okresie dojrzewania jest szczególnie ważny. Problemy ze skórą czy opuchnięte powieki po nieprzespanej nocy niejednemu nastolatkowi często solidnie dają w kość, przyczyniając się jednocześnie do spadku pewności siebie… Warto pokazać uczniom, że czasem jogurt naturalny wymieszany z malinami lub plasterki ogórka położone na oczy potrafią zdziałać wiele (a przynajmniej polepszyć samopoczucie). Co równie ważne, wykorzystując to, co znajdziemy w kuchni, nie narażamy się na ewentualne alergeny dodawane do różnych kosmetyków.  

Przed taką lekcją należy poprosić uczniów, aby sami poszukali przepisów na kosmetyki, które chcieliby wykonać i przynieśli odpowiednie składniki. Warto postawić na działanie w małych grupach. Na koniec wskazane jest zaprezentowanie i wykorzystanie tego, co zostało przygotowane – można zaimprowizować mini SPA. 

Niektóre zalety: 

• wymiana pomysłami – udoskonalanie własnych przepisów, 

• eksperymentowanie, 
• okazja do rozmowy na temat sposobu na zmniejszenie konsumpcjonizmu, 
• możliwość zauważenia aspektu ekonomicznego. 

To tylko kilka propozycji, które można w różny sposób modyfikować. Do tych zmian  zachęcam przede wszystkim, ponieważ to my – nauczyciele jesteśmy na lekcji tu i teraz i to właśnie my możemy, a nawet powinniśmy reagować adekwatnie do rozwijającej się sytuacji. Bądźby czujni i otwarci na potrzeby uczniów, a oni odwdzięczą się swoją uwagą.