Jak wspierać relacje rówieśnicze dzieci? – scenariusz zajęć (klasy 1-3)

Jedną z podstawowych potrzeb człowieka, niezależnie od jego wieku, jest potrzeba przynależności do grupy społecznej, rozumiana również jako poczucie akceptacji przez daną grupę. Relacje rówieśnicze kształtują się we wspólnej zabawie, spontanicznie podejmowanych działaniach, czy zaplanowanych pracach grupowych. Warto poświęcić czas na zatroszczenie się o wsparcie uczniów w kształtowaniu ich relacji, ponieważ zaspokojenie tej potrzeby przynależności znacznie wpłynie na efekty nauki. Dobre samopoczucie jest koniecznie do przyswajania nowej wiedzy, porządnej aktywności podczas zajęć oraz podejmowania nowych wyzwań

Proponowany scenariusz, to seria zabaw, która ma na celu zintegrowanie zespołu klasowego.

Czas: 45 min.

Cele lekcji:

• integracja grupy
• diagnoza samopoczucia uczniów
• kształtowanie samoświadomości
• dostrzeganie pozytywnych cech w kolegach i koleżankach

Metody:

• burza mózgów
• metody aktywizujące

Materiały:

• arkusze do gry w bingo
• krzesła
• małe karteczki (tyle ile uczniów)
• duże arkusze papieru
• mazaki

Przebieg zajęć:

Runda wstępna – Bingo (5 minut)

Każdy z uczniów otrzymuje arkusz do gry w bingo. Zwycięzcą gry jest osoba, która najszybciej dopasuje konkretne osoby do poszczególnych informacji na podstawie rozmów z kolegami. Osoba, która jako pierwsza poprawnie uzupełni wszystkie pola (wpisze imiona graczy), krzyczy „bingo!” . Poproś zwycięzcę o odczytanie imion i upewnij się, że uczniowie zostali przypisani do właściwych pól zgodnie z prawdą.

Integracyjne krzesła (5 minut)

Ustaw krzesła w koło, przygotowując o jedno mniej niż liczba uczestników zabawy. Poproś uczniów by zajęli miejsca. Osoba, która pozostała bez krzesła staje na środku i mówi „Niech wstanie każdy kto… „ podając wybraną przez siebie rzecz (np. kto jadł dziś chleb, kto lubi kolor niebieski, kto ma psa). Osoby, których dotyczy dane pytanie wstają i zamieniają się krzesłami, osoba która mówiła zdanie również próbuje zająć miejsce. Uczeń, dla którego brakło krzesła – staje na środku i wymyśla kolejne zdanie.

Koło zadowolenia (10 minut)

Każdy uczeń na małej, przygotowanej wcześniej przez Ciebie karteczce, zapisuje anonimowo jak czuje się w klasie, korzystając ze skali:

• dwa plusy (++) – bardzo dobrze się czuje
• jeden plus(+) – raczej dobrze się czuje
• dwa minusy (–) – bardzo źle się czuje
• jeden minus (-) – raczej źle się czuje

Z pomocą wyznaczonego asystenta-ochotonika zbierz odpowiedzi do kapelusza lub kartonu, następnie odczytaj oceny uczniów i zapisz je na tablicy. Na koniec zsumujcie plusy i minusy oraz porównajcie ich liczby. Wspólnie z klasą omów wyniki, zastanawiając się o czym one świadczą, czy jesteście zadowoleni z wyniku oraz zastanówcie się co można zrobić aby było więcej plusów (lub co można zrobić, aby było mniej minusów).

Podział uczniów na grupy  – tratwy (5 minut)

Na podłodze rozłóż kolorowe kartki mówiąc uczniom, że są one tratwami. Włącz muzykę i powiedz podopiecznym, że kiedy muzyka gra powinni swobodnie „pływać” czyli chodzić po sali, kiedy ta się zatrzyma – powinni wskoczyć na tratwę. Ustal ile osób powinno być na każdej tratwie, wybierając taką liczbę, która nie pozostawi żadnego z uczniów samotnie. Zabawę możesz powtórzyć kilka razy. Jeśli klasa zna się dłużej lub widzisz, że bliski, bezpośredni kontakt nie sprawia im trudności, możesz przy kolejnych powtórzeniach zmniejszać tratwy składając kartkę.
Podczas ostatniego powtórzenia poproś uczniów by w tych grupach, w których są na tratwach przystąpili do kolejnego zadnia

Superbohaterowie (10 minut)

Podziel klasę na dowolna liczbę grup. Każdej z grup wręcz kartkę, kolorowe mazaki i inne akcesoria plastyczne. Poproś by wspólnie stworzyli rysunek superbohatera. Uczniowie powinni nie tylko zastanowić się nad wyglądem tworzonych przez siebie postaci, ale również ich cechami.

Kiedy rysunki będą gotowe, poproś uczniów o ich zaprezentowanie na forum, a następnie zwróć uwagę na ich różnorodność. Opowiedz o odmienności jako o atucie, mówiąc że dzięki temu świat jest ciekawszy, a ludzie wzajemnie mogą się wspierać, pomagać sobie i uzupełniać się. Opowiedz, że uczniowie również mają wiele cech superbohaterów, a w każdym człowieku drzemie supermoc. Warto dostrzegać te cechy zarówno w sobie jak i kolegach i koleżankach.

Runda końcowa (5 minut)

Podczas burzy mózgów wspólnie wymyślcie rodzaj pożegnania, który może składać się z gestów, min i okrzyków. Podziękuj uczniom za wspólnie spędzony czas, a następnie wykonuj razem z klasą pożegnanie wybrane podczas burzy mózgów.
Do tego pożegnania warto wracać i kończyć nim również standardowe lekcje przypominając tym samym te pełne radości zajęcia.

Na podstawie:
Aronson E. Człowiek istota społeczna. Warszawa PWN 1995.
Rylke H., Klimowicz G. Szkoła  dla ucznia. Jak uczyć życia z ludźmi. Warszawa WSiP 1992.