Wybierając projektor multimedialny, musimy zadać sobie pytania: jak i gdzie będzie on wykorzystywany oraz jakie warunki panują w miejscu, gdzie będzie pracował? Dokonując wyboru, trzeba wziąć pod uwagę bardzo wiele elementów. Ważne jest, by wszystkiego nie sprowadzać wyłącznie do ceny. Może to być złudna oszczędność, ponieważ niepoprawnie dobrany projektor nie spełni pokładanych w nimi nadziei. Dlatego warto dokonywać świadomych wyborów.  

Wybór projektora multimedialnego, podobnie jak każdego innego urządzenia, nie jest łatwy. Producenci prześcigają się w ofertach, gwarantując nowe funkcje, rozbudowaną listę gniazd i możliwości. Niestety często trudno jest rozszyfrować skomplikowane specyfikacje, dopasować parametry do własnych potrzeb, a jedynym decydującym kryterium staje się cena – jak najniższa. To pułapka, w którą bardzo łatwo wpaść. 

Zanim kupimy projektor, rozważmy możliwości i potrzeby placówki edukacyjnej. Gdzie sprzęt będzie używany? Czy tylko w jednej sali, czy może będzie przenoszony?  

W tej sytuacji ważne są jego parametry – waga i wymiary. Istotna jest też możliwość łatwego podłączenia oraz szybkiego włączania i wyłączania. W zastosowaniach edukacyjnych, zwłaszcza w zestawach z tablicami interaktywnymi, sprawdzają się projektory ultrakrótkoogniskowe. Te urządzenia, przymocowane w odległości od kilku do kilkudziesięciu centymetrów od tablicy czy ekranu, wyświetlą obraz o satysfakcjonującej wielkości (np. o przekątnej 80” – 100”). Atutem korzystania z projektorów krótkoogniskowych jest praktycznie brak cienia (nie można wejść między światło projektora, a tablicę) oraz wyeliminowanie zagrożenia, jakim jest dla wzroku – patrzenie w lampę projektora. 

Na zakupie projektora się nie kończy 

Kolejnym kosztem jest ekran. Warto przemyśleć, na jaką płaszczyznę projektor będzie wyświetlał obraz. Powierzchnia, na której oglądamy to, co wyświetla projektor, ma kluczowe znaczenie dla jakości obrazu. Jeśli staramy się dobrać właściwie parametry, musimy zadbać również o ekran, który nie tylko musi mieć właściwą jakość, ale także format. Projektor dostarcza sam obraz, abyśmy mogli zaś usłyszeć dźwięk, konieczny jest system nagłaśniający. Niektóre modele są wyposażone w głośniki – warto sprawdzić, czy ich moc okaże się wystarczająca w sali, w której urządzenie będzie zainstalowane. Prawidłowa instalacja powinna zapewnić wygodę i bezpieczeństwo. Projektor należy przymocować, wykorzystując specjalny uchwyt z ukrytymi przewodami, które powinny być poprowadzone w ten sposób by łatwo można podłączyć np. komputer i systemu nagłośnienia. Dodatkowy wydatek, poza usługą instalatorską, to uchwyt do montażu oraz kable i przyłącza. Koszty eksploatacyjne to kolejna pozycja w budżecie. Nie sprowadzają się one niestety wyłącznie do kosztów energii elektrycznej. Projektor, podobnie jak każde inne urządzenie, ulega zużyciu. Z czasem wymaga przede wszystkim wymiany lampy projekcyjnej, a niektóre modele także filtrów powietrza. Warto oczywiście minimalizować owe koszty, ale także szukać projektorów, które nie wymagają częstych konserwacji i wymiany akcesoriów, a ich gwarancja dla sektora edukacyjnego jest wydłużona. Już przy zakupie warto sprawdzić, ile kosztuje lampa, którą trzeba będzie wymienić i kiedy to może nastąpić. Ze względu na różne technologie przetwarzania obrazu można mówić o projektorach, których układ optyczny jest szczelnie zamknięty (np. DLP), a co za tym idzie, nie trzeba wymieniać filtrów. Decyzję dotyczącą zakupu zawsze poprzedza zdefiniowanie potrzeby. Nabycie urządzenia na potrzeby szkoły czy urzędu jest zadaniem odpowiedzialnym i niełatwym. Każde elektroniczne urządzenie niesie ze sobą konieczność trudnego wyboru, a możliwości urządzenia wynikające z parametrów – często pozostają zagadką. Kluczem do sukcesu jest określenie zastosowania, w jakim ma się sprawdzać urządzenie. 

Coraz więcej producentów oferuje obecnie projektory, które nie mają tradycyjnych lamp projekcyjnych i mogą pracować nawet 20 000 godzin bez wymiany źródła światła (projektory laserowe, ledowe i laserowo-ledowe). Nie ulega jednak wątpliwości, że przede wszystkim konieczne jest rozszyfrowanie parametrów, które pozwolą nam dokonać trafnego wyboru.  

Technologia przetwarzania obrazu 

Projektory różni między innymi technologia przetwarzania i wyświetlania obrazu (3LCD oraz DLP). Obie mają swoich zagorzałych zwolenników i przeciwników.  

W technologii 3LCD obraz powstaje z trzech składowych barw światła, które przechodzą przez trzy matryce LCD – czerwoną, zieloną i niebieską. W technologii DLP obraz powstaje poprzez przejście światła przez wirujące koło kolorów z kolorowymi segmentami oraz odbicie go przez specjalny podzespół składający się z ruchomych mikro-lusterek, zwany chipem DMD. 

Jaką technologię wybrać? Zależy to od oczekiwań wobec projektora. Bardzo popularna technologia DLP często wiązana jest z tzw. efektem tęczy. Są to barwne refleksy, dostrzegalne, gdy równocześnie wyświetlamy czarne i białe elementy, np. czarną linię na białym tle. Warto podkreślić, że jest to subiektywne wrażenie wizualne – jedni widzą wyraźnie „efekt tęczy”, inni go w ogóle nie dostrzegają. Niewątpliwie za to w technologii DLP doskonale widać głębię czarnego koloru, co w technologii LCD nie jest już takie oczywiste. „Efekt tęczy” w LCD w ogóle nie występuje. W tej technologii możemy liczyć za to na bardzo wyraziste kolory.  

Większość użytkowników nie będzie w stanie wychwycić różnic, dopóki nie porówna ze sobą obrazu z dwóch różnych projektorów równocześnie obok siebie. W praktyce oko i mózg dostosują naszą percepcję do wyświetlanego obrazu. W uproszczeniu można więc uznać, że o ile projektor będzie wykorzystywany do celów dydaktycznych i prezentacyjnych, to obie technologie będą równorzędnym wyborem. 

Obiektyw 

Rodzaj obiektywu i współczynnik odległości to bardzo ważne parametry. Określają z jakiej odległości od ekranu albo tablicy może być wyświetlany obraz. Zapis współczynnika odległości „0.6:1” oznacza, że obraz o szerokości 1 metra zostanie uzyskany z 0.6m odległości. W przypadku projektorów ultrkrótkoogniskowych odległość ta jest niewielka (zazwyczaj do 0,3:1), w projektorach krótkoogniskowych do około 0,9:1. Większy współczynnik odległości oznacza tradycyjny projektor ze standardowym obiektywem. Dużą zaletą projektorów krótkoogniskowych jest brak efektu cienia rzucanego na tablicę czy ekran, brak światła skierowanego w oczy prowadzącego oraz możliwość montażu z tablicą interaktywną na jednym uchwycie czy statywie. Projektory krótkoogniskowe nieco mniej skutecznie niwelują te problemy, są za to odczuwalnie tańsze, tworząc swego rodzaju kompromis pomiędzy wysokością budżetu, a zaletami funkcjonalnymi.  

Rozdzielczość 

Rozdzielczość to zdolność do wyświetlania szczegółów – liczba pikseli, jakiej projektor używa, aby stworzyć obraz. Im wyższy ten parametr, tym obraz generowany przez projektor jest bardziej czysty, ostry i bogatszy w detale. Projektory o wysokiej rozdzielczości wyświetlają większą liczbę pikseli, które są mniejsze i dzięki temu mniej widoczne na ekranie – daje to wyrazisty i jednorodny obraz. Najtańsze urządzenia mają rozdzielczość SVGA (800×600) i wyświetlają format obrazu 4:3, następnie XGA (1024×768) również format 4:3, projektory WXGA (1280×800) mają format 16:10 oraz 1080p – Full HD (1920×1080) – format 16:9. Oczywiście im większa rozdzielczość, tym lepiej, ale i drożej. Wybierając projektor do ekranu lub do tablicy interaktywnej, należy zwrócić uwagę, aby wyświetlał taki sam format obrazu, jak format tablicy np. 4:3 (XGA) lub 16:10 (WXGA) czy 16:9 (Full HD). To samo dotyczy komputera. Zalecane jest, aby rozdzielczość projektora odpowiadała rozdzielczości komputera PC lub notebooka, z którym współpracuje.  

Bardzo istotna jest tzw. rozdzielczość podstawowa – czyli rzeczywista rozdzielczość, z jaką projektor może wyświetlić obraz (ang. native resolution). Jeśli rozdzielczość komputera (sygnału) jest zgodna z podstawową rozdzielczością projektora, uzyskujemy najwyższą jakość i czytelność – obraz wyświetlany jest w stosunku 1:1. Jeśli rozdzielczości nie są zgodne, obraz przed wyświetleniem jest przekształcany (skalowany, czyli przeliczany), co w mniej lub bardziej widoczny sposób powoduje obniżenie jego jakości. W ramach parametrów urządzenia podawana jest rozdzielczość podstawowa, tzw. natywna oraz rozdzielczość maksymalna, czyli taka, jaką projektor może „przyjąć” i przekształcić na podstawową. To ważna informacja – projektor nie przyjmie wyższej rozdzielczości niż „maksymalna” i nie wyświetli takiego obrazu.